De Kruiwagen

Op de Grote Speelwijde in het Amsterdamse Bos staat al sinds 1982 een grote houten kruiwagen. Kinderen klimmen erop, mensen leunen er wat tegenaan of bouwen een sneeuwpop die de kruiwagen duwt.

De enorme kruiwagen - drie keer zo groot als normaal - herinnert aan het ontstaan van het Amsterdamse Bos. In de crisisjaren ‘30 van de vorige eeuw besloot de gemeente Amsterdam 50.000 werklozen werk te verschaffen met de aanleg van een stadsbos, genaamd Boschplan. Het duurde 30 jaar om het volledig aangelegde Bos te voltooien. Er werden geen machines gebruikt bij de aanleg, alles werd met de hand gedaan. Midden in het bos werd een roeibaan aangelegd, de Bosbaan. Als symbool voor het uitgraven van de bosbaan zien we hier het zwaarste werktuig dat ze gebruikten: de Kruiwagen.

Lang was er in het Amsterdamse Bos geen monument dat herinnert aan de aanleg van het Bos zelf. Op initiatief van een wethouder kwam daar verandering in. Kunstenaar, tuinman en denker Leon Van der Heijden (1938-2020) bedacht een plan en stuurde dit naar de gemeente: een verder leeg blaadje met het woord Kruiwagen erop. Hij werd uitgenodigd en bracht alleen een kruiwagen gemaakt uit een luciferdoosje met zich mee. Hij kreeg de opdracht.

De Kruiwagen is in dit geval een symbool voor doorzetten en kracht. Niet voor niets dat de kunstenaar het duurzame Azobé hout heeft gebruikt. Het hout is bijzonder zwaar, hard en slijtvast, eigenschappen die je je wel kan voorstellen bij de ploeterende werkers. Jaren na dato kreeg deze grote groep toch een eigen plekje in het Bos.